ارتوسرجری چیست و برای اصلاح چه مواردی استفاده می شود ؟
- یکی از دلایل برای جراحی فک و ارتودنسی ، مشکلات ژنتیکی نامطلوب رشد می باشد.
- افرادی که هنگام تولد دچار صدمات و نقایص مادرزادی صورت شده اند.
- افرادی که در جویدن و گاز گرفتن و بلعیدن مواد غذایی مشکل دارند.
- افرادی که در هنگام بسته بودن دهان بین دندان های بالا و پایین فضای باز وجود دارد که به آن اپن بایت گفته می شود.
- افرادی که از جلو و طرفین صورت شان ، نامتقارن می باشد.
- افرادی که دچار عقب رفتگی فک پایین و چانه هستند.
- افرادی که دچار جلو آمدگی فک پایین هستند.
- افرادی که در حالت استراحت نمی توانند ، لب هایشان را به یکدیگر برسانند.
درمان ارتوسرجری چیست ؟
همانطور که می دانید ، به ترکیب دو روش درمانی ارتودنسی و جراحی فک ، ارتوسرجری گفته می شود ؛ هنگامی که بیماران جهت رفع نامرتبی دندان های خود به متخصص ارتودنسی ( ارتودنتیست ) مراجعه می کنند ، در ابتدا پزشک برای آگاهی در رابطه با وضعیت دندان و فک بیمار یک سری آزمایشات و عکس برداری های متفاوت ، را تجویز می کند. در بسیاری از مواقع افراد مبتلا به ناهنجاری فک هم می باشند ؛ حال بسته به میزان این ناهنجاری ( خفیف یا متوسط ) ارتودنتیست یا متخصص ارتودنسی با استفاده از همان روش های رایج ارتودنسی ، اقدام به بر طرف کردن نامرتبی دندان و ناهنجاری فک بیمار می کند ؛ اما بسیاری از مواقع ناهنجاری فک بسیار شدید می باشد ، در این صورت دیگر نمی توان با استفاده از روش های رایج درمانی ارتودنسی ناهنجاری فک را بر طرف کرد و علاوه بر ارتودنسی ، نیاز به انجام جراحی فک نیز می باشد.
عوارض ارتوسرجری چیست ؟
در صورتی که جراحی فک و ارتودنسی ، توسط بهترین متخصص ارتودنسی و جراح فک انجام شود ؛ نه تنها مشکلی بیماران را تهدید نمی کند ؛ بلکه آن ها نتیجه خوبی نیز از انجام ارتوسرجری دریافت خواهند کرد ؛ اما در غیر این صورت ، ممکن است عوارض بسیاری ؛ همچون خونریزی ، عفونت ، بی حسی ، گرفتگی بینی ، سفتی فک ، صدا دادن مفاصل فک و غیره پس از درمان برای بیماران به وجود آید. لازم به ذکر است ، بروز عوارضی که در این مقاله به آن اشاره شد پس از روش درمانی مسئله ای عادی و طبیعی می باشد و در همه بیماران رخ می دهد ، اما میزان آن با توجه به شرایط بیماران متفاوت می باشد ؛ موارد ذکر شده به مرور زمان و به تدریج با رعایت مراقبت های بعد از جراحی ارتوگناتیک از بین خواهند رفت.
فرآیند درمان ارتوسرجری چگونه می باشد ؟
پس از اینکه فرد توسط ارتودنتیست به صورت کامل معاینه شد ، زمان مناسب برای طرح درمانی بیمار ریخته می شود ؛ در اکثر موارد ، ابتدا درمان های ارتودنسی بر روی بیمار انجام می شود ، به این صورت که با استفاده از ابزارهای ارتودنسی نظم و موقعیت دندان ها بر روی فک بیمار تغییر داده می شود. برای اینکه نتیجه جراحی فک رضایت بخش باشد ، بهتر است وضعیت دندان و ارتباط آن ها با فکین و لثه ها به میزان زیادی اصلاح شود ؛ پس از اینکه ارتودنتیست وضعیت دندان های بیمار را تثبیت شده تشخیص داد ، او را برای جراحی فک آماده می کند ؛ گاهی در حین جراحی فک ، برای اینکه نظم دندان ها بهم نریزد از اسپلینت استفاده می شود. پس از برطرف کردن مشکلات فکی بیمار و گذراندن دوره نقاهت مجدداً ارتودنسی بر روی دندان های بیمار از سر گرفته می شود.
بهترین زمان شروع درمان ارتوسرجری چه وقت می باشد ؟
در صورتی که بیماری توسط ارتودنتیست مجرب به موقع تشخیص داده شود ، با اقدامات پیشگیرانه می توان از نیاز به عمل جراحی فک جلوگیری کرد ، به همین علت است که ارتودنتیست ها به والدین توصیه می کنند ، کودکان خود را برای چک آپ ببرند. سن اتمام رشد اسکلت فک در بانوان از سن ۱۵ تا ۱۷ سالگی و در آقایان از سن ۱۷ تا ۱۸ سالگی می باشد ؛ بنابراین بهترین زمان برای شروع درمان ارتوسرجری در بانوان ۱۷ سالگی و در آقایان ۱۸ سالگی می باشد. در مواقعی که سن بیمار بیشتر از سن رشد اسکلتی باشد ؛ جراحی فک به صورت قطعی انجام می شود و بدون جراحی فک ، نمی توان مشکلاتی که وجود دارد را بهبود بخشید.
عدم تقارن صورت در جراحی ارتوسرجری
متخصص ارتوسرجری ، با بررسی و تجزیه و تحلیل همه اجزا تشکیل دهنده صورت بیمار ؛ از جمله فک ، پشتی های فک ، ماگزیلا ، بینی ، دندان ها و تمام بافت های نرم ، عدم تقارن ها را تشخیص می دهد . این عامل علاوه بر مشکلات ظاهری چشمگیر ، مشکلات عمل کردی نیز به همراه دارد که می‌تواند بر روی موارد زیر تاثیر بگذارد:
- رشد روانی فرد :همزمان با تاثیر بر زیبایی فرد ، مشکلات عدم اعتماد به نفس را در فرد تشدید می کند
- تغذیه :احساس ناراحتی در حین جویدن ، این عامل حتی می تواند باعث مشکلات گوارشی در فرد شود
- مشکلات دهانی: باعث درد در مفصل فکی گیجگاهی شود
عدم تقارن صورت به دو صورت خفیف و شدید ، می توانند علل های زیادی داشته باشد ولی بطور کلی به چند دسته کلی زیر تقسیم شوند :
-
- علل مربوط به رشد :عدم تقارن در رشد ممکن است حاصل مواردی مثل ، عوامل درمانی دندان مثل کشیدن و پروتز ها دندانی ، جویدن بصورت عادت در یک طرف دهان ، فشار مداوم بر روی یک طرف از صورت در هنگام خواب ، عادات دهانی ، مضر و کراس بایت یک طرفه داشته باشد
- علل های مربوط به ژنتیک :ژنتیک یکی از بزرگ ترین عامل انتقال وراثتی ویژگی و خصوصیات فردی اعضا خانواده به نسل های بعدی می باشد . در بسیاری موارد عدم تقارن صورت از جمله شکاف لب ، شکاف کام و اختلالات عروقی که میتوانند موجب بروز ویژگیهای عدم تقارن شوند.
- عامل های اکتسابی :این علل عدم تقارن صورت نتیجه تروما صورت ، شکستگی عفونت مفصل فکی گیجگاهی ، اسیب شناسی ها صورت و تومور ها و آرتروز انکیلوز می باشد
جراحی فک
جراحی فک ، یکی از تخصص های ده گانه دندانپزشکی می باشد که دندانپزشک پس از گذراندن دوران دندانپزشکی عمومی و کسب موفقیت در آزمون تخصص دندانپزشکی ، می تواند به این دوره که پنج الی شش سال است ، ورود کند ؛ در حقیقت یک جراح فک و صورت در دوره دندانپزشکی عمومی آموزش های لازم این دوره را فرا می گیرد و سپس ، در دوره پنج الی شش ساله که دوره تخصصی می باشد ، تعلیمات پزشکی و بیمارستانی را آموزش می بیند.
در جراحی فک عموما مشکلاتی اعم از :
- عقب بودن فک بالا
- عقب بودن فک پایین
- عقب بودن چانه
- جلو بودن فک بالا
- جلو بودن فک پایین
- اپن بایت
- دیپ بایت
- لبخند لثه ای
- انحراف فک بر طرف می شود.
ارتودنسی دندان
ارتودنسی دندان یکی از خدمات دندانپزشکی می باشد که توسط متخصص ارتودنسی انجام می شود ؛ ارتودنسی خود به تنهایی به دو بخش ارتو به معنی دندان و دنسی به معنی صاف و مرتب تقسیم شده است که در عمل نیز به همین صورت می باشد ، به عبارت دیگر در کلینیک های دندانپزشکی ، برای اصلاح برخی از ناهنجاری های دندانی از ارتودنسی دندان استفاده می گردد. برخی از افراد ، ناهنجاری دهان و دندان هایشان به گونه ای است که تنها با ارتودنسی بر طرف نمی شود ؛ به همین دلیل باید قبل از انجام ارتودنسی جراحی فک انجام شود ؛ این امر پس از ارزیابی های متخصص ارتودنسی خوب در مازندران ، مشخص می شود.
هنگامی که جراح فک و صورت قصد انجام جراحی فک پیش از ارتودنسی دندان را داشته باشد ، فرد پس از گذراندن دوران نقاهت جراحی فک باید برای انجام ارتودنسی دندان به ارتودنتیست مراجعه نماید ؛ ناگفته نماند که دوران درمان با ارتودنسی به فرد وابسته است اما در حالت کلی ، چیزی حدود دو سال زمان لازم است تا افراد بتوانند از طرح لبخندی بسیار زیبا و دلنشین بهره مند گردند.
اقدامات قبل از جراحی فک
- اولین مرحله قبل از انجام عمل فک ، انتخاب بهترین جراح فک بوده و از اهمیت به سزایی برخوردار است ؛ زیرا همانطور که می دانید ، میان میزان مهارت و تجربه جراح فک و نتایج دریافتی از این عمل ، رابطه ای مستقیم وجود دارد.
- در جلسه با بهترین جراح ارتوسرجری در مازندران ، انتظارات و توقعات خود از این جراحی را ذکر کرده و نظرات ایشان را جویا شوید.
- در صورتی که پزشک برای تان دارو تجویز کرده است ، باید آن ها را به موقع مصرف نمایید ؛ شایان ذکر است که این مورد از اهمیت به سزایی برخوردار است.
- آزمایشات تجویز شده از سوی پزشک ، باید به موقع انجام گیرند.
- پزشک به متقاضیان جراحی فک ، توصیه می کند از مدتی پیش از آن از استعمال دخانیات و همچنین ، مصرف نوشیدنی های حاوی الکل اجتناب نمایند ؛ چرا که مصرف این موارد ، عمل فک را با اخلال مواجه خواهند کرد.
- متقاضیان عمل فک ، باید از مصرف داروهایی که موجب بروز اختلال در انعقاد خون می شوند ؛ از جمله آسپرین ، بروفن و غیره نیز اجتناب نمایند.
- حضور همراه در روز عمل جراحی فک ، الزامی است.
- در روز جراحی زیبایی فک ، باید تمامی مدارک پزشکی خود را به همراه داشته باشید.
مراقبت های بعد از جراحی فک و ارتودنسی که بیمار بهتر است رعایت کنند :
- بیمارقبل و بعد از ارتوسرجری ، حتما بهداشت دهان و دندان خود را رعایت کند.
- گاز استریلی را که ارتودنتیست در محل جراحی فک قرار داده است تا نیم ساعت در آن ناحیه نگه دارد و بعد از آن هر ۳۰ دقیقه یک بار گاز استریل را تعویض نماید.
- در صورتی که بعد از جراحی فک ، بیمار احساس درد داشت با مشورت با ارتودنتیست می تواند از مسکن استفاده کند.
- تا ۶ ساعت بعد از جراحی فک از کمپرس یخ استفاده کند ؛ به این صورت که هر ۲۰ دقیقه به مدت یک دقیقه کمپرس را بردارد.
- بیمار از زدن مسواک بر روی ناحیه جراحی شده ، خودداری کند و آن ناحیه را با دستمال تمیز کند.
- از شستشوی دهان در روز جراحی ، خودداری کند.
- از غذاهای نرم و سرد بعد از ارتوسرجری در مازندران، استفاده کند.
- از فردای روز جراحی فک ، بیمار دهان خود را بعد از هر وعده غذایی با آب نمک بشوید.
- طی ده روز اول بعد از جراحی فک ، ممکن است خونریزی وجود داشته باشد که این امر ، طبیعی بوده ؛ اما در صورتی که خونریزی شدید بود به جراح فک خود اطلاع دهید.
سوالات رایج ارتوسرجری
- آیا در روش درمانی جراحی ارتوگناتیک می توان تنها جراحی فک را انجام داد ؟
بله ، در نادر مواقعی می توان روش درمانی جراحی فک و ارتودنسی دندان را بدون ارتودنسی کردن انجام داد .
- دوره نقاهت این پروسه چند روز به طول می انجامد ؟
مدت زمان استراحت مورد نیاز پس از جراحی ارتوسرجری ، بسته به گستردگی جراحی فک ، شرایط بیمار و غیره متفاوت می باشد ؛ اما در حالت کلی ، بیماران پس از گذشت ۲ هفته از جراحی فک می توانند به انجام فعالیت های روزانه خود بپردازند
- هزینه جراحی ارتوسرجری چقدر می باشد ؟
هزینه ارتوسرجری در هر بیمار ، با توجه به فاکتورهای متعدد متغیر می باشد ؛ به همین علت است به کسانی که در این باره سوال دارند ، توصیه می شود به جراح فک مراجعه نمایند ؛ پس از انجام معاینه و بررسی های لازم توسط ایشان ، از هزینه نهایی جراحی فک اطلاع خواهید یافت. لازم به ذکر است ؛ مقاله ای جامع در ارتباط با هزینه جراحی فک تهیه و در سایت موجود است ؛ با مراجعه به آن ، می توانید به اطلاعات بیشتری در این باره دست یابید.
تفاوت ارتوسرجری با ارتوگناتیک
ارتوگناتیک نام علمی و پزشکی جراحی فک می باشد. در حالی که ارتوسرجری به تلفیقی از جراحی فک و ارتودنسی گفته می شود. در بیشتر موارد به ویژه در بزرگسالی در کنار درمان ارتودنسی لازم است جراحی فک انجام شود تا موقعیت دندان ها به درستی تنظیم شود. در این صورت نتیجه رضایت بخش و مطلوب تری حاصل می شود.
آیا جایگزینی برای جراحی فک در درمان با ارتودنسی وجود دارد ؟
ترکیب این دو درمان در کنار یکدیگر موجب می شود تا ناهنجاری های مربوط به فک که به تنهایی با ارتودنسی کردن دندان ها قابل برطرف شدن نیست ، برطرف و درمان شود. در مواردی که فک ناهماهنگ و یا نامتقارن باشد ، می توان برای اصلاح از گزینه های درمانی زیر کمک گرفت :
تغییر در رشد : ابزارهای ارتوپدی دنتوفیشال نظیر هدگیر در کودکانی که در سن رشد هستند ، اگر در زمان درست و به موقع مورد استفاده قرار بگیرد ، می تواند تا حد زیادی به تغییر وضعیت فک کمک کند ؛ در اینصورت نیازی به روش های جراحی نیست.
ارتودنسی جبرانی : به منظور جلوگیری از جابجایی فک به کمک جراحی ، بدون اصلاح ارتباط فک ، ارتودنتیست می تواند دندان های فک بالا و پایین را با ارتودنسی جا به جا نماید. این روش اغلب نیاز به کشیدن دندان های سالم و طبیعی برای ایجا فضای لازم دارد. در این روش هر چند که در نهایت دندان ها کاملا صاف به نظر می رسند ، اما به دلیل عدم درمان ناهنجاری فک ، مشکلاتی در زیبایی چهره به چشم خواهد آمد. از رایج ترین روش های این نمونه از درمان ، در رابطه با ارتودنتیک اوربایت می باشد که در نتیجه کوچک بودن فک پایین رخ می دهد. برای این منظور فک پایین به سمت جلو کشیده می شود تا با فک بالا ارتباط درستی برقرار شود. در مواردی که از ارتودنسی جبرانی استفاده شود ، لازم است برای اینکه دندان های فک بالا به دندان های فک پایین برسند ، فک بالا به عقب کشیده شود. در این روش لب بالا عقب تر قرار گرفته و موجب می شود تا بینی بزرگتر به نظر برسد و در فرم ظاهری چانه اختلال ایجاد شده و موجب می شود تا برجسته و نمایان نباشد.
جراحی ارتوگناتیک : در مواردی که رشد فک و صورت به پایان رسیده باشد ، بهترین روش برای درمان ناهنجاری برای ارتباط غیر عادی فک ها ، عمل ارتودنتیک می باشد. با اصلاح و ایجاد تناسب بین فک بالا و پایین در نهایت دندان ها کاملا صاف و یکدست به نظر خواهند رسید و اختلالی در زیبایی صورت وجود نخواهد داشت.
قبل از جراحی فک تا چه مدت لازم است براکت های ارتودنسی روی دندان ها قرار بگیرند ؟
معمولا برای ۱۲ الی ۱۸ ماه براکت ها روی دندان ها قرار داده می شوند تا برای انجام جراحی آماده شوند.
آیا می توان بعد از انجام ارتوسرجری مسواک زد ؟
بعد از اینکه نواحی برش ها به صورت کامل بهبود پیدا کردند ، می توانید دندان های خود را مسواک بزنید. معمولا بعد از گذشت ۲ هفته مجاز به مسواک زدن هستید و لازم است حتما از مسواک با سر کوچک و نرم استفاده نمایید.
مراحل و فرآیند درمانی ارتوسرجری
در شرایطی که مراجعه کننده به صورت کامل مورد معاینه و بررسی متخصص ارتودنسی قرار می گیرد و ناهنجاری های فکی در کنار مشکلات بهم ریختگی دندان ها تشخیص داده می شود ، لازم است یک طرح درمانی برای بیمار برنامه ریزی شود. در چنین شرایطی که بیمار به درمان ارتوسرجری در تهران ، نیاز دارد ، توصیه می شود ابتدا جراحی فک انجام شده و بعد از اتمام دوره ریکاوری و بهبودی برای درمان ارتودنسی اقدام شود. به این ترتیب فضا و موقعیت لازم برای انجام درمان با کمک ارتودنسی ، ایجاد می شود. البته در برخی موارد ممکن است پزشک تشخیص دهد که ابتدا ارتودنسی انجام شده و بعد از پایان این درمان ، عمل فک انجام شود. به هر حال بین دوره نقاهت و درمان بعدی به فاصله زمانی خاصی نیاز است و برنامه ریزی برای درمان بر اساس شرایط هر بیمار با تشخیص و صلاحدید پزشک متخصص انجام می شود.
آیا همه افرادی که ارتودنسی دندان انجام می دهند نیاز به جراحی فک دارند ؟
خیر ، همه افراد به درمان ارتوسرجری نیاز ندارند ، تنها در شرایطی که ناهنجاری های فکی یعنی مشکلات عقب و یا جلو بودن فک وجود داشته باشد و یا عدم تقارن دندان ها و مشکلات شدید تنفسی به دلیل ناهنجاری های فکی وجود داشته باشد ، لازم است ارتودنسی دندان و جراحی فک انجام شود تا در نهایت نتیجه خوب و رضایت بخشی از نحوه درمان حاصل شود. این مسئله که شما در کنار ارتودنسی کردن دندان ها به عمل فک نیاز دارید یا خیر ، در جلسه مشاوره با ارتودنتیست و بعد از بررسی مشکلات فک و دهان بیان خواهد شد.
آیا جای زخم و اسکار ناشی از جراحی فک روی پوست باقی می ماند ؟
به صورت کلی از برش های داخل دهانی برای انجام این پروسه انجام می شود ، از این رو هیچ گونه جای برش و بخیه روی پوست و صورت قابل مشاهده نمی باشد. شما بعد از پایان سن بلوغ با تکمیل رشد استخوانی فک و صورت می توانید برای انجام درمان ارتوسرجری در قائمشهر ، اقدام نمایید و از مزیت های این پروسه درمانی بهره مند شوید.
آیا ممکن است نتایج ارتوسرجری برگشت پذیر باشد ؟
در صورتی که دوره درمانی به صورت کامل با نظارت متخصص ارتودنسی دندان گذرانده شود و مراقبت ها و دستورالعمل های پزشکی قبل و بعد از درمان ارتوسرجری توسط بیمار به خوبی رعایت شود ، نتایج این درمان دائمی بوده و با گذشت زمان به هیچ عنوان به فرم و حالت اولیه خود باز نخواهد گشت ؛ بنابراین نیازی به نگرانی در رابطه با این موضوع نیست.
آیا جراحی فک و ارتودنسی موجب افزایش طول عمر دندان ها می شود ؟
بله ، از آنجایی که ارتوسرجری به قرار گیری موقعیت مناسب دندان ها کمک می کند ، از میزان فشار وارد بر ریشه دندان ها کاسته می شود ، این مسئله در افزایش طول عمر دندان ها تاثیر دارد ، از طرفی مرتب بودن دندان ها موجب می شود تا بهداشت دهان و دندان ها راحت تر انجام شود که این مسئله از پوسیدگی دندان ها جلوگیری کرده و به افزایش طول عمر دندان ها کمک می کند.
ارتوسرجی با بی حسی انجام می شود یا بیهوشی؟
بیمار در این جراحی تحت بیهوشی عمومی قرار می گیرد.
آیا پس از ارتوسرجی بیمار در بیمارستان می ماند؟
بعد از این جراحی بیمار اغلب یک الی دو روز در بیمارستان بستری می شود. البته می توان گفت تمام این شرایط بستگی به حالت جسمی بیمار دارد و اگر حال مریض مساعد نباشد ، بیمار می بایست تا زمان بهبود نسبی در بیمارستان بماند.
وضعیت بیمار پس از جراحی فک در قائمشهر
بیمار در لب بالا یا پایین معمولا تا مدتی بی حسی تجربه می کند ، این بی حسی با درد ، زخم داخل دهان و ورم همراه می باشد. تا مدتی کارهای ساده ای مانند نوشیدن آب به دلیل مواردی که گفته شد برای مریض کمی سخت می باشد.
- ممکن است زخم داخل دهان تا مدتی برای بیمار آزار دهنده باشد.
- بهتر است فرد تا مدتی به طور مرتب زخم را تمیز نگه داشته و دهان خود را بشوید.
- مواظب علائم عفونت پس از ارتوسرجی باشید.
- تا چند هفته ممکن است درد خفیف داشته باشید که البته درد عمل با مصرف مسکن به راحتی کنترل می شود.
- تا چند هفته کمی خونریزی از محل زخم طبیعی است.
آیا می توان جراحی فک و بینی را با هم انجام داد؟
برای داشتن چهره ای زیبا ، باید میان تمام اجزای صورت تناسب باشد. در برخی اشخاص ، چانه نسبت به بینی از حد طبیعی بسیار عقب تر از حد معمول می باشد و این موضوع موجب می شود که بینی فرد بیش از اندازه برجسته و بزرگ به نظر برسد. در این موارد اشخاص ممکن است به این فکر فرو روند که عمل زیبایی بینی مشکل را رفع می کنند اما این نکته را باید دانست که عامل اصلی بزرگ به نظر رسیدن بینی چانه می باشد. دراین صورت ممکن است اول جراحی بینی را انجام دهند سپس بعد ار آن به دنبال جراحی ارتوسرجی باشند در این صورت جراح تشخیص می دهد همزمان جراحی فک و بینی را انجام می دهد